Alevilik'te Cem
Aleviliğin temel ibadet şekli cemdir. Cem, sözlük anlamı olarak toplanma, birlik olma, bir araya gelmek demektir.
Hz. Muhammed’in miraç dönüşü Kırklar Meclisi'ne katılarak cem olduğuna inanılır.
Cemin yapıldığı mekâna Cemevi denir, evlerde de cem olunabilir.
Cemi diğer inançlardaki ibadetlerden farklı kılan en önemli unsur,
Cemde bulunanların aynı zamanda toplumda hesap vermekle yükümlü olmalarıdır.
Cemde bulunanlar birbirlerine Rızalık vererek birbirlerinden razı olmalıdırlar.
Ceme katılan bir kişi başka birine dargınsa, bu iki kişinin dargınlıkları giderilmeden, barışmaları sağlanmadan ceme başlanmaz.
Alevilerin temel ibadeti olan cem, bir dede veya ananın rehberliğinde yerine getirilir.
Aynı zamanda cem ibadetinde 12 hizmet de görev yapmaktadır.
Suç işlemiş kişi ceme alınmaz; cemin başında Ana veya Dede ceme gelen canlara, "Bir hata ve bir kusur işleyen varsa, er meydanında özünü dara çeksin, içiniz size dışınız bize" diyerek ceme başlar
Cem, perşembeyi cumaya bağlayan gece yapılır. Ancak uygun müsait olunan, istenen bir günde de cem yapılabilir.
Cemde 12 Hizmet
Mürşit (Ana /Dede): Muhammed, Ali ve Hacı Bektaşi Veli'yi temsil eder.
1. Rehber: Cemde soru ve sorunu olan canları, Ana/Dede'nin karşısına getirip meydanda dara çeker. Rehber kişileri tanıdığı için doğru söyleyip söylemediklerini teyit eder.
2. Gözcü: Cemin sessiz ve sakin geçmesini sağlar. Cemin bekçisidir.
3. Kapıcı: Ceme gelen canları karşılar.
Gelen canlara yer gösterir ve cem sırasında Cemevine giriş çıkışları kontrol eder
4. Çerağcı (Delilci): Cemevinin aydınlatılmasını sağlar mumları (çerağları) hazırlar ve uyandırır.
5. Niyazcı: (Kurbancı) Kurbanları tekbirler ve tığlar. Gelen lokmaların dağıtımını sağlar.
6. Süpürgeci (Ferraş): Cemevinin temizliği ile meşgul olur.
7. Tarıkçı: Tarık ile yapılan görgü cemlerinde hizmeti yapan kişidir
(Tarık Rıdvan Ağacı nın bir dalıdır. Bu ağacın dalına da Tarık-i Evliya denir.)
8. İbrikçi (Tezekar) Cemde iki can birbirlerinin eline su dökerek niyaz olur ve Ana/Dedenin karşısına geçerek
Ana/Dede'nin eline de su dökerek niyaz olup yerlerine otururlar.
9. Peyikçi: (Haberci) Cem olacağını tüm canlara duyurur.
10.Sakacı: Kerbela'da şehit olanlar aşkına canlara su dağıtır.
11.Zâkir (Âşık): Cemde beyitleri, nefesleri, tevhitleri, duaz-ı İmam, mersiye ve semahları zikreder.
12.İznikçi: Ceme gelen canları karşılayan, ayakkabılarını düzenleyen candır.